بررسی اثر آماده سازی روده بزرگ با پلی اتیلن گلیکول بر الکترولیت های سرم

مقدمه: براساس مطالعات قبلی کولونوسکوپی و آماده سازی کولون توسط محلول هایی مانند پلی اتیلن گلیکول (peg) که ترکیب آن در بعضی کشورها با کشور ما متفاوت است، سبب برخی اختلالات الکترولیتی شده که به ویژه در افراد مسن، نارسایی های قلبی و کلیوی می تواند خطرناک باشد. هدف: تعیین اثر آماده سازی کولون با پلی اتیلن گلیکول ایرانی و کولونوسکوپی بر الکترولیت های سرم در مراجعین به بیمارستان امام خمینی در سال 1387. مواد و روش ها: در این مطالعه 59 بیمار که کاندیدای کولونوسکوپی انتخابی بودند، پس از رعایت معیارهای ورود و خروج، انتخاب شدند. نمونه های خونی در مرحله to (قبل از مصرف peg)، t1 (قبل از انجام کولونوسکوپی) و t2 (بلافاصله بعد از کولونوسکوپی) گرفته شد و برای تعیین سطح سرمی سدیم و پتاسیم در مرحله to و t1 و t2 و کلسیم و فسفر در مرحله to و t1 به آزمایشگاه ارسال شد. نتایج: چهار بیمار از مطالعه خارج شدند. میزان بروز هیپوناترمی در چهار بیمار پس از مصرف peg، 8/6% بود که بعد از کولونوسکوپی نیز به همین میزان ادامه یافت. در تغییرات میانگین سطح سرمی سدیم و بروز هیپوناترمی در 3 مرحله تفاوت معنی داری وجود نداشت. کاهش معنی داری در میانگین سطح سرمی پتاسیم در t2 و t1 وجود داشت (05/0p<) ولی بیشترین میزان بروز هیپوکالمی در مرحله t1 نسبت به to (9/10%) بود و تنها 8/3% مورد جدید هیپوکالمی در مرحله t2 ایجاد شد که بروز هیپوکالمی در مراحل فوق معنی دار نبود. بروز هیپوکلسمی بعد از مصرف peg، 24% بود ولی کاهش میانگین سطح سرمی کلسیم و بروز هیپوکلسمی بعد از مصرف peg معنی دار نبود. 36% بیماران پس از مصرف peg دچار هیپوفسفاتمی شدند که همراه با کاهش معنی داری در میانگین سطح سرمی فسفر بود. ارتباط معنی داری بین سن و جنس و تغییرات الکترولیتی سرم مشاهده نشد. نتیجه گیری: تغییر الکترولیت های سرم نشان دهنده این است که آماده سازی با peg به عنوان یک عامل خطر برای ایجاد هیپوفسفاتمی محسوب می شود. کولونوسکوپی و آماده سازی با peg ممکن است منجر به کاهش معنی دار سطح سرمی پتاسیم شود.